Po siódme: nie kradnij, czyli o kopiowaniu nagrobków

Być może nie jesteś szczególnie religijną osobą i być może z kościelnym dekalogiem jesteś na bakier… jednak kradzież jest czynem powszechnie uznanym za społecznie szkodliwy. Raczej nikt nie chce być nazwany złodziejem, a jednak zdarza się,
że mimochodem się nim staje, bo chciał odtworzyć to, co mu się spodobało.
W tym wpisie słów kilka o kopiowaniu wzorów nagrobków.
Jak pielęgnować pamięć nie łamiąc przy tym prawa?


szanuj-prace-projektanta-oryginalny-projekt-nagrobka-Purest
Nagrobek przedstawiony na zdjęciu został stworzony w pracowni Purest, jest chroniony prawem autorskim
i nie może być kopiowany ani adaptowany bez pisemnej zgody autora, Ewy Smugi.

Temat praw autorskich w branży pogrzebowej to temat rzeka… dzika i rwąca…
bo prawa autorskie świadomie lub nieświadomie są w niej łamane nagminnie. Ignorowanie praw autorskich nie będzie jednak trwało wiecznie i każdy z nas powinien mieć tego świadomość. Spraw o naruszenie praw autorskich w realizacjach nagrobków przybywa lawinowo. Dlaczego? Coraz więcej osób chce uhonorować pamięć o bliskich poprzez wystawienie minimalistycznego, eleganckiego, nowoczesnego nagrobka wyróżniającego się formą. Szukamy inspiracji, najczęściej na cmentarzach
lub w internecie. Zlecając naszą realizację oczekujemy od zakładu kamieniarskiego odtworzenia upatrzonej formy zapominając, że jest ona efektem pomysłu i pracy twórczej innej osoby – projektanta, architekta. Tymczasem coraz więcej osób zajmujących się projektowaniem nagrobków egzekwuje swoje prawa. Skutecznie.


Zróbmy mały test: Co widzisz na poniższych zdjęciach?
Trzy identyczne nagrobki, czy oryginał i dwie kopie?

Na pierwszym zdjęciu znajduje się oryginalny projekt z pracowni Purest chroniony prawem autorskim. Na zdjęciu 2 i 3 znajdują się kopie tego wzoru, które naruszyły prawo.


Nieświadomość lub lekceważenie prawa szkodzi i możesz się o tym boleśnie przekonać jeśli chociażby zlecisz wykonanie nagrobka, który będzie kopią zobaczonego gdzieś indziej wzoru tylko z pozoru zwykłego nagrobka, który jednak przykuł twoją uwagę, bo wyróżniał się na tle otoczenia. Kamieniarze mają coraz większą świadomość odpowiedzialności karnej, jaka może wiązać się z naruszeniem praw autorskich,
więc przychodząc do nich ze zdjęciem czy własnym projektem nagrobka nie zdziw się, gdy poproszą Cię o podpisanie oświadczenia, że bierzesz pełną odpowiedzialność za roszczenia wynikające z naruszenia praw autorskich.

Warto pamiętać:
Projekt nagrobka oraz jego realizacja, podobnie jak inne wytwory pracy twórczej, również i te niezarejestrowane jako wzory przemysłowe, podlega ochronie Ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r.
(Dz. U. Nr. 24, poz. 83 z późn. zm.)
Zgodnie z Ustawą o prawach autorskich i prawach pokrewnych przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, choćby miał postać nieukończoną, a ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności.

Jakie mogą być konsekwencje skopiowania nagrobka? 

“Wyroki sądów potwierdzają, że kopiowanie wzoru (części lub całości) grozi rozbiórką nagrobka, odpowiedzialnością karną, wysoką karą finansową zarówno po stronie klienta, jak i wykonawcy” – mówi Ewa Smuga, projektantka studia projektowego Purest.
Osoby naruszające prawa autorskie narażają się na zapłatę odszkodowanie rzędu od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy złotych oraz karę więzienia.

Przykłady z wokandy sądowej pokazują jasno, że klient namawiający (podżegający) kamieniarza do nielegalnego wykorzystania cudzego projektu może również być pociągnięty do odpowiedzialności i ponieść konsekwencje takiego czynu.
Również sami kamieniarze mogą ubiegać się o odszkodowanie od nieuczciwych klientów (a nawet ich spadkobierców) w wysokości rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Jak więc pielęgnować pamięć przez postawienie pomnika nagrobnego nie łamiąc przy tym prawa?

  • Nie przychodź do kamieniarza ze zdjęciem, szkicem prosząc by zrealizował taki sam lub podobny projekt – wprowadzenie zmiany w projekcie, kolorystyce, wielkości elementów, rodzaju wykończenia nie oznacza, że projekt przestaje być kopią.
  • Nie korzystaj z usług kamieniarza, który oferuje wzory z internetu i nie zawiera w umowie informacji o przysługujących mu prawach autorskich lub licencji na korzystanie z danego wzoru.
  • Nawiąż bezpośredni kontakt z projektantem, architektem. Wykup licencję na wzór nagrobka, który Ci się podoba. Ewa Smuga, projektantka, której wzory sygnowane marką Purest, są chronione prawem autorskim i dodatkowo zgłaszane do Urzędu Patentowego RP i potwierdzane notarialnie, stworzyła na swojej stronie internetowej platformę, na której eksponowane są jej gotowe wzory nagrobków. Daje ona szerokie możliwości adaptacji wzorów oraz ich indywidualizacji. Licencja do projektów jest przekazywana w formie umowy i dedykowana do konkretnego miejsca realizacji. Może być podpisana z kamieniarzem lub bezpośrednio z klientem.

Sprawdźmy, czy tym razem kopia była łatwa do zidentyfikowania?

Zgadza się – zdjęcia 4 i 5 prezentują oryginalny projekt z pracowni Purest chroniony prawem autorskim. Na zdjęciu 6 znajduje się kopia tego wzoru, która narusza prawo.


Pamiętaj, jeśli masz wątpliwość czy kopiujesz, to znaczy, że kopiujesz.
Skopiowane nagrobki pozostaną na cmentarzu przez długie lata i ustalenie czy doszło do kradzieży wzoru nie będzie stanowiło problemu.

Więcej o aspektach prawnych kopiowania nagrobków przeczytasz w ciekawym opracowaniu autorstwa adw. Małgorzaty Nowotnik-Zajączkowskiej
oraz apl. radcowskiego Magdaleny Werner

Przeczytaj również artykuł o personalizacji nagrobków.

Szanuj pracę projektanta i wykonawcy,
którzy stworzyli coś wyjątkowego – nie kopiuj!


Niniejszy tekst stanowi opracowanie autorskie. Powstał w wyniku partnerstwa z marką Purest i nie wiązał się z otrzymaniem korzyści materialnych lub finansowych. Podlega ochronie na mocy Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. Kopiowanie całości lub fragmentów bez zgody właściciela bloga celebruj.pl jest zabronione.

Wszystkie wzory nagrobków stworzonych w pracowni Purest, prezentowane w tym wpisie, są chronione prawem autorskim i nie mogą być kopiowane ani adaptowane bez pisemnej zgody autora, Ewy Smugi.