Minimalistyczne, ekologiczne pogrzeby mają w Polsce coraz więcej zwolenników. Czy Wy również chcielibyście, aby wasz pogrzeb był przyjazny dla środowiska,
odbył się z poszanowaniem lokalnej fauny i flory? Coraz więcej zarządców cmentarzy komunalnych aranżuje lasy lub ogrody pamięci, a także kwatery ekologiczne, będące zielonymi oazami spokoju i zadumy, bez zbędnego betonu i plastiku. Na co zwrócić uwagę decydując się na pogrzeb w zgodzie z naturą? Przede wszystkim warto zapytać firmę pogrzebową oraz zarządcę cmentarza o ich interpretację pogrzebu ekologicznego, a więc wszystkie szczegóły związane z pochówkiem.
Wspólna mogiła
Pierwszym miastem w Polsce, które zdecydowało się na utworzenie nietypowego, zalesionego cmentarza był Poznań. Leśne kwatery zostały otwarte w 2022 roku.
W Lesie Pamięci, bo tak nazwano wydzielony teren cmentarza na Junikowie oraz na Miłostowie, szczątki składane są w biodegradowalnych urnach w obrębie polanki stanowiącej część naturalnego lasu. Kwatera ma charakter naturalny i minimalistyczny. Opadające jesienią liście i leśna ściółka są naturalną dekoracją tego miejsca, którego nie trzeba sprzątać, poprawiać i dodatkowo upiększać.
Teren kwatery jest ogrodzony, co uniemożliwia spacerowanie po nim. Poszczególne miejsca złożenia prochów nie są indywidualnie oznaczone, nie można ich wykupić lub zarezerwować z wyprzedzeniem. Są one przydzielane przez zarządcę cmentarza w momencie organizacji pogrzebu w zgodzie z naturą. Po roku po urnie nie powinno być już śladu i w tym samym miejscu można pochować kogoś innego. Jest to więc formalnie rzecz ujmując mogiła wspólna, bez wydzielonych indywidualnych miejsc.
Nazwiska zmarłych pochowanych w Lesie Pamięci można znaleźć jedynie na głazach ustawionych przed wejściem do kwatery. Choć zamieszczenie takiej informacji nie jest obowiązkowe (śladem pogrzebu jest pokwitowanie oraz wpis w księdze cmentarnej). Tylko przy tych głazach można składać symbolicznie kwiaty czy znicze. W sąsiedztwie ustawione są także ławki, na których można przysiąść oddając się modlitwie, wspomnieniom i kontemplacji wśród szumu drzew.
Ekologiczny grób indywidualny
Inną interpretację pochówku ekologicznego przyjęto na cmentarzach zarządzanych przez Grupę KLEPSYDRA w Krakowie i Łodzi. Utworzone tu w 2024 roku kwatery ekologiczne zostały tu zaaranżowane w bardzo przemyślany sposób niemal od podstaw, choć z wykorzystaniem naturalnego drzewostanu. To dlatego kwatery te noszą nazwę “Drzewa Pamięci”. W odróżnieniu od poznańskich lasów pamięci kwatery ekologiczne zlokalizowane na Cmentarzu Podgórki Tynieckie w Krakowie oraz na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim przy ul. Ogrodowej w Łodzi są kwaterami indywidualnymi. Miejsca są numerowane i ewidencjonowane oraz podlegają rezerwacji i opłacie na 20 lat z możliwością przedłużenia, podobnie jak pozostałe miejsca na tych cmentarzach. Nie ma więc możliwości, aby w tym samym miejscu zostały zostały złożone prochy innych osób, bez wiedzy i zgody dysponenta danego grobu. Miejsce pochówku znaczone jest drewnianą tabliczką lub kamieniem pamięci z wyrytym imieniem i nazwiskiem oraz latami życia osoby pochowanej. Co więcej na terenie Cmentarza Ewangelicko-Augsburskiego realizowane są ekologiczne pogrzeby w trumnie, nie tylko w urnie.
Kwatery “Drzewa Pamięci” okala żywopłot z cisów, dzięki czemu w kwaterze panuje cisza i spokój. Wejście do kwatery prowadzi przez drewnianą furtkę z motywem drzewa życia. Dzięki temu, że cały teren kwatery wyłożony jest matą rozchodnikową, “żyje” ona w zgodzie z naturą a każdy grób urnowy pozostaje w harmonii z otoczeniem. Przed wejściem znajduje się głaz pełniący funkcję miejsca pamięci, gdzie odwiedzający mogą złożyć żywe kwiaty, zapalić znicze solarne lub sojowe świece. Wstęp na teren kwatery oraz pozostawianie na jej terenie dekoracji i zniczy nie jest możliwy. O tym, kto spoczywa w kwaterze ekologicznej informują wirujące na wietrze drewniane tabliczki mocowane przy pomocy jutowego sznurka.
Pochówek w kwaterze ekologicznej poprzedza kremacja, podczas której ciało ubrane jest w ekologiczny ubiór z bawełny i złożone w drewnianej, naturalnej trumnie, a prochy umieszczane są w urnie wykonanej z materiałów naturalnych takich jak drewno, kora, mech, wiklina, masa papierowa czy z biodegradowalnego kompozytu na bazie pyłu drzewnego. Jeśli pogrzeb realizowany jest w trumnie wówczas osoba zmarła ubierana jest w strój z bawełny i składana w trumnie z surowego drewna pozbawionej elementów metalowych. Ani w trumnie, ani w urnie nie mogą znajdować się przedmioty osobiste.
Ponadto rodzina może zakupić biodegradowalny relikwiarz z sadzonką drzewa, który można posadzić w wybranym miejscu jako symbol pamięci. W bezpośrednim sąsiedztwie kwatery ustawione zostały ławeczki sprzyjające kontemplacji i zadumie. Zarządca cmentarza oferuje również szeroki wybór produktów, które wspierają ekologiczne podejście do pamięci o zmarłych. Cała oferta związana z pochówkiem ekologicznym jest więc bardzo kompleksowa i spójna.
Jestem przekonana, że kolejne kwatery ekologiczne, lasy lub ogrody pamięci powstaną wkrótce w kolejnych miejscowościach. Jaką przybiorą formułę? Kolejny krok w tworzeniu miejsc spoczynku przyjaznych przyrodzie i następnym pokoleniom wskazują zarządcy cmentarzy w Hiszpanii, Holandii oraz Niemczech. W tych krajach nekropolie mają charakter parkowy, terapeutyczny, zachęcają do spacerów, medytacji czy piknikowania. Integrują lokalną społeczność wokół wydarzeń kulturalnych. Nikogo nie dziwi kawiarnia zlokalizowana przy cmentarzu czy pasieka z ulami rozstawiona na jego terenie. Czy chcielibyście, aby podobne rozwiązania były dostępne w Polsce?
Gdzie w Polsce znajdują się lasy pamięci / ogrody pamięci / kwatery ekologiczne?
- Cmentarz Komunalny Junikowo w Poznaniu
- Cmentarz Komunalny Miłostowo w Poznaniu
- Cmentarz Komunalny Szczecińska w Łodzi
- Cmentarz Komunalny Podgórki Tynieckie w Krakowie
- Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Łodzi przy ul. Ogrodowej 43
- Cmentarz Komunalny w Opolu-Półwsi
Stan na dzień 31.10.2024
Jeśli wiecie o kolejnych kwaterach ekologicznych i lasach pamięci, podzielcie się informacją w komentarzu lub w wiadomości wysłanej za pośrednictwem formularza kontaktowego. Powyższa lista będzie aktualizowana.
Niniejszy tekst stanowi opracowanie autorskie. Jego napisanie nie wiązało się z otrzymaniem korzyści materialnych lub finansowych. Tekst podlega ochronie na mocy Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. Kopiowanie całości lub fragmentów bez zgody właściciela bloga celebruj.pl jest zabronione.
